آشنایی با دیابت

آشنایی با دیابت

 این مقاله ازسری مقالات آموزشگاه پارسیان برای آشنایی با دیابت، عوارض  و روش های درمان آن می باشد.دیابت میلتوس (diabetes mellitus) ، دیابت شیرین یا به اختصار دیابت، به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که استفاده بدن از قند خون( گلوکز) را دچار مشکل می‌کنند. گلوکز یک ماده حیاتی برای سلامتی بدن است؛ زیرا انرژی لازم برای سلول‌های سازنده عضلات و بافت‌های بدن را تامین می‌کند. علاوه بر این گلوکز سوخت اصلی سلول‌های مغزی است.علت بروز دیابت براساس انواع آن فرق می‌کند؛ اما همه آن‌ها در یک ویژگی مشترک هستند: «بالا رفتن سطح قند خون». بالا رفتن قند خون درنهایت می‌تواند مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد کند.

انواع دیابت

به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد:

• دیابت نوع یک
• دیابت نوع دو

در دیابت نوع یک که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می‌شود و شیوع کمتری دارد، دلایل ژنتیکی و محیطی علت آغاز بیماری هستند که هنوز به طور کامل هم شناسایی نشده‌اند.افراد در هر سنی ممکن است که به دیابت نوع یک مبتلا شوند، اگرچه این نوع دیابت در کودکان و جوانان شایع‌تر است.

دیابت نوع دو که از آن به عنوان دیابت غیر وابسته به انسولین نیز یاد می‌شود، شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است که معمولاً به دلیل مقاومت سلول‌های بدن نسبت به انسولین رخ می‌دهد.دیابت نوع دو در بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود ولی به دلیل اضافه وزن، کاهش تحرک و تغذیه‌ نامناسب شیوع آن در جوانان و نوجوانان هم رو به افزایش است.گاهی ممکن است دیابت در گروه خاصی مانند زنان رخ دهد که به آن دیابت بارداری گفته می‌شود. در دیابت بارداری، فرد باردار برای اولین بار با افزایش قند خون روبرو می‌شود. هرچند علائم و نشانه‌های دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود، اما این زنان در آینده مستعد ابتلا به دیابت نوع دو خواهند بود.

علائم دیابت

• نوشیدن زیاد مایعات و تشنگی بیش از حد
• پرخوری
• تکرّر ادرار
• خستگی زیاد از حد
• مشکلات بینایی
• کاهش وزن
• عدم بهبود زخم و عفونت‌های عودکننده

خوب است در صورت مشاهده‌ی این علائم، به پزشک مراجعه کنیم.اما متأسفانه تشخیص دیابت از روی علائم آن امکان‌پذیر نیست. بنابراین توصیه‌ی متخصصان این است که در شرایط زیر، جهت تشخیص دیابت یا پیش دیابت، حتماً به پزشک معالج مراجعه کنیم:

• اگر علائم دیابت را که در بالا ذکر شد داریم.
• اگر علائم ذکر شده را در خود مشاهده نکردیم، اما دچار اضافه وزن هستیم. (در هر بازه سنی که قرار داریم.)
• اگر علائم ذکر شده را در خود مشاهده نکردیم، اما یکی یا تعداد بیشتری از معیارهای خطر دیابت که در بالا توضیح داده شد را داریم.

انسولین چیست ؟

انسولین یک پیام‌رسان شیمیایی است که به سلول‌ها اجازه می‌دهد گلوکز (قند خون) را جذب کنند. پانکراس اندامی در پشت معده است که منبع اصلی انسولین در بدن است. خوشه‌های سلول‌های لوزالمعده که جزایر لانگرهانس نامیده می‌شوند هورمون‌هایی تولید می‌کنند که مقدار این تولید را بر اساس سطح گلوکز خون در بدن تعیین می‌کنند. بنابراین، هرچه سطح گلوکز بیشتر باشد، انسولین بیشتری برای ایجاد تعادل سطح قند در خون تولید می‌شود.

انسولین همچنین به‌منظور ایجاد انرژی به تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌ها کمک می‌کند. تعادل انسولین موجب تنظیم قند خون و بسیاری از فرایندهای بدن می‌شود. اگر سطح انسولین خیلی کم یا زیاد باشد، قند خون بیش‌ازحد یا کمتر از حد طبیعی ایجاد می‌شود که این مسئله می‌تواند علائمی را ایجاد کند

نحوه مصرف انسولین

انسولین را نمی‌توان از طریق خوراکی مصرف کرد و لازم است برای این کار از سرنگ، قلم انسولین یا پمپ انسولین استفاده کنید. نوع تزریق انسولین بر اساس اولویت شخصی، شرایط سلامتی و پوشش بیمه‌ای شما انجام می‌شود. پزشک به شما نشان می‌دهد که چگونه آمپول را به خودتان تزریق کنید یا میتوانید با شرکت در دوره کمک های اولیه در تبریز با تزریقات و نحوه ی تزریق انسولین آشنا شوید. شما می‌توانید انسولین را در زیر پوست قسمت‌های مختلف بدن تزریق کنید:

• ران
• باسن
• بازو
• شکم

محل تزریق انسولین باید پنج سانتی‌متر با ناف فاصله داشته باشد. در غیر این صورت، بدن نمی‌تواند انسولین را جذب کند. همچنین لازم است به‌صورت مداوم محل تزریق را تغییر دهید تا پوست شما در اثر تزریق مکرر انسولین، ضخیم یا زخم نشود.مصرف انسولین با توجه به سطح گلوکز خون و اهداف مدیریت دیابت در افراد متفاوت است.

پزشک ممکن است از شما بخواهد 60 دقیقه قبل از غذا یا درست قبل از غذا انسولین بزنید. میزان انسولین موردنیاز روزانه شما به عواملی مانند رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی و شدت دیابت بستگی دارد. بعضی از افراد فقط به یک بار تزریق انسولین در روز نیاز دارند. درحالی‌که برخی دیگر به سه یا چهار بار تزریق انسولین نیاز دارند.

درمان دیابت بدون دارو

اولین قدم در درمان دیابت نوع دو اصلاح سبک زندگی با رعایت برخی نکات مانند موارد زیر است:

1. رژیم غذایی مناسب و تغذیه صحیح با مشورت پزشک معالج
2. فعالیت فیزیکی منظم (150 دقیقه ورزش در هر هفته با شدت متوسط مثل پیاده‌روی تند)
3. کاهش وزن
4. خواب کافی
5. قطع سیگار
6. کاهش استرس

عوارض دیابت

بیش از نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود آگاه نیستند. عدم آگاهی از دیابت و بالا ماندن قند خون می‌تواند در طولانی مدت به دلیل عدم تشخیص به موقع و کنترل نکردن قند خون، عوارض خطرناکی را برای بیماران به همراه داشته باشد.از عوارض خطرناک دیابت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری کلیوی: شایع‌ترین علت بیماری کلیوی منجر به دیالیز یا پیوند کلیه، دیابت است.
• مشکلات بینایی: دیابت می‌تواند منجر به مشکلات جدی بینایی و حتی نابینایی شود.
• بیماری‌های قلبی عروقی: مهمترین علت مرگ در بیماران دیابتی، مشکلات قلبی عروقی است.
• بیماری اعصاب محیطی: دیابت با تأثیر بر اعصاب محیطی باعث اختلالات حسی و در نتیجه ایجاد زخم‌های مزمن در اندام‌ها می‌شود. عفونت ناشی از این زخم‌ها می‌تواند به قطع عضو منجر شود.