آموزش آتل بندی و بانداژ

تعریف آتل بندی

در این مقاله از سری مقالات کمک های اولیه و فوریت های پزشکی به تعریف آتل بندی و انواع ان می پردازیم. در دوره کمک های اولیه به طور کامل به آموزش آتل بندی و بانداژ خواهیم پرداخت.بیماران ترومائی به طور شایعی با آسیب های عضلانی اسکلتی به مراکز مراقبت‌های اولیه،‌ درمانگاه‌های مراقبت‌های اورژانس و بخش‌های اورژانس مراجعه می‌کنند. بسیاری از آسیب‌های دیستال اندام‌ها را می‌توان در ابتدا در شرایط سرپایی با استفاده از روش‌های پایه آتل‌بندی درمان نمود. آتل‌بندی، اندام‌های آسیب دیده را بی‌حرکت می‌سازد و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند، درد و خونریزی را کاهش می‌دهد و اجازه می‌دهد که ترمیم آغاز شود.

شایع‌ترین اندیکاسیون‌های استفاده از آتل در شرایط سرپایی عبارتند از: شکستگی‌ها، دررفتگی‌ها و پیچ‌خوردگی‌ها. ثابت کردن شکستگی اندام با استفاده از آتل در امتداد هم قرار گرفتن استخوان را حفظ خواهد کرد و ناراحتی بیمار را تخفیف می‌بخشد. پس از جا انداختن یک مفصل در رفته، وضعیت آناتومیک با به کارگیری یک آتل حفظ می‌شود. همچنین آتل‌بندی ممکن است به منظور قرار دادن اندام در وضعیت عملکردی و به‌منظور تخفیف درد برای بیماران دچار پیچ‌خوردگی‌های لیگامانی مورد استفاده قرار گیرد

قوانين آتل‌بندي

• بايد مطمئن بود که اولا آتل سالم بوده و ثانيا فاقد زوائد ايجاد ضايعه (مثل زائده‌هاي تيز يا ميخ) باشد.
• آتل بايد به قدر کفايت بلند باشد که نه تنها عضو شکسته ، بلکه مفاصلي را که در بالا و پايين شکستگي قرار دارند، را نيز بي‌حرکت نمايد.
• پس از گذاردن آتل لازم است قسمتهايي را که بين آتل و عضو خالي مانده‌اند، بوسيله پنبه و يا پارچه پر کنيد، سپس بوسيله باند و يا در صورت نبودن آنها با طناب ، دستمال کراوات و غيره ثابت و محکم ببنديد.
• در آتل‌بندي بايد از انتهاي اندام به ابتداي آن بانداژ شود.
• قبل و بعد از آتل‌بندي نبض عضو شکسته مورد بررسي قرار گيرد تا اگر در طي آتل‌بندي مسير گردش خون بسته شده، مشخص گردد.
• در مورد آتلهاي بادي بطور مداوم بايد فشار هواي داخل آتل کنترل شود.
• داخل آتل فلزي را پنبه يا پارچه گذاشته و عضو مربوطه را داخل آن مي‌گذاريم.

هدف استفاده از آتل  بندی

• از آتل یا اسپلینت در موارد زیر استفاده میشود
• برای بیحرکت کردن موقت محل شکستگی یا دررفتگی اندام. موقتا از محل حادثه تا رساندن بیمار به اولین مرکز درمانی یا موقتا از زمان رسیدن بیمار به اورژانس تا زمان انجام درمان قطعی به توسط پزشک
• برای درمان قطعی شکستگی یا پیچ خوردگی یا دررفتگی
• برای بیحرکت کردن استخوان یا مفصل بعد از عمل جراحی
• آتل یا اسپلینت با بیحرکت کردن استخوان و مفصل موجب کاهش درد اندام بعد از آسیب شده و مانع از ایجاد آسیب بیشتر در اندام به علت حرکت استخوان های شکسته شده میشود.

آتل ها دو نوع هستند

• از جنس پلاستیک یا فلز و از قبل آماده شده به شکل اندامی که باید برای آن بکار رود
• از جنس گچ یا فایبرگلاس که به توسط پزشک یا دیگر پرسنل درمانی به شکل اندام مورد نظر ساخته میشود

آتل یا اسپلینت چگونه درست میشود

در مواردی که آتل از گچ یا فایبرگلاس درست میشود ابتدا بیمار مینشیند یا دراز میکشد. پزشک یا پرسنل درمانی گچ یا فایبرگلاس نواری را باز کرده و در طولی که مورد نظرش است آن را چند بار روی خودش تا میزند تا چند لایه از نوار گچ یا فایبرگلاس بر روی هم قرار گیرد.پس از خیس کردن این نوارها در آب و گرفتن آب اضافه، آن را در لایه ای از نوارهای پنبه ای قرار میدهد. چیزی را که بدین ترتیب بدست آمده آتل مینامند.

سپس مفاصل اندام مورد نظر را در زاوایای مناسب قرار داده و آتل را که درست کرده اند در کنار اندام گذاشته و آن را به شکل اندام فرم داده و به توسط باند پارچه ای یا باند کشی آن را در کنار اندام نگه میدارند. چند دقیقه صبر میکنند تا آتل سفت و محکم شود. آتل آماده شده است.

مراقبت پس از آتل‌بندی

اندام را بلافاصله پس از تکميل آتل‌بندی، مورد ارزيابي مجدد قرار دهيد. کارکرد حرکتي و حسي ديستال اندام را ارزيابي کنيد. نبض‌ها را لمس کنيد، رنگ ديستال اندام را ارزيابي نماييد و پر شدن مجدد مويرگي را مورد بررسی قرار دهيد. اطمينان حاصل کنيد که آتل تکميل شده راحت است و محدود کننده نيست و درد بيمار کنترل شده است. هرگونه ناراحتي را مورد توجه قرار دهيد و آن را با به کارگيري پدهاي پنبه‌اي اضافي در زير آتل، شل کردن باند‌کشي يا در نظر گرفتن استفاده از يک آويز گردني در مورد آتل‌هاي بلند بازو برطرف نماييد.

مراقبت روتين پس از به کارگيري آتل بايد شامل بالا نگه داشتن اندام، استفاده از کيسه‌هاي يخ،‌ تجويز دارو براي درد يا خارش و برقراري ارتباط مناسب به منظور ارائه دستوراتي براي پيگيري طبي بيمار باشد. به بيمار گوشزد کنيد که آتل را تميز و خشک نگه دارد و آن را پيش از موعد مقرر خارج نکند.

عوارض آتل بندی

به بيمار دستورات شفاهي و فهرستي از نشانه‌ها و علائمي که مراجعه فوری براي بررسی بيشتر را ايجاب مي‌کنند، ارائه دهيد. ساختار باز آتل نگراني از پيدايش نشانه‌های کمپارتمان را در مقايسه با قالب دورتادوري کمتر مي‌کند. با اين حال، يک آتل نيز مي‌تواند در اثر لايه‌هاي پنبه پيچيده شده و همزمان با پيشرفت تورم سبب فشار و تنگي گردد. در صورتي که هر گونه نشانه‌اي از اختلال عصبي ـ عروقي يا نشانگان کمپارتمان، نظير افزايش تورم، بدتر شدن درد، تغيير رنگ ديستال اندام، حرکت مشکل انگشتان دست يا پا يا تغيير در کارکرد حسي وجود داشته باشد، بيمار بايد فوراً مراجعه نمايد.

آتل‌بندي نقش عمده‌اي را در درمان اوليه آسيب‌هاي عضلاني ـ اسکلتي، به ويژه آنهايي که شامل شکستگي‌هاي اندام، دررفتگي‌هاي مفصل و پيچ‌خوردگي‌هاي شديد هستند بازي مي‌کند. يک آتل به درستي تعبيه شده، اندام آسيب ديده را ثابت مي‌کند، ناراحتي را تخفيف مي‌دهد و اجازه مي‌دهد که فرايند بهبود آغاز گردد. براساس نوع آسيب، آتل ممکن است تنها درمان مورد نياز باشد يا ممکن است اقدام مهمي براي تخفيف ناراحتي تا زمان انجام بررسي بيشتر يا مداخله جراحي باشد.