تست مقاومت الکتریکی
مقاومت الکتریکی چیست؟
مقاومت الکتریکی یک ویژگی فیزیکی است که نشان میدهد به چه اندازه یک ماده، جریان الکتریکی را در مقابل عبور از خود مهار میکند. مقاومت الکتریکی با نماد R نشان داده میشود و واحد آن اهم (Ω) است.
فهرست مطالب
مقاومت بر اساس قانون اهم (قانون ولت-آمپر) تعیین میشود. طبق این قانون، جریان الکتریکی که از طریق یک ماده عبور میکند، برابر با نسبت ولتاژ (V) به مقاومت (R) است. به عبارت دیگر:
جریان الکتریکی (I) = ولتاژ (V) / مقاومت (R)
بنابراین، مقاومت الکتریکی تعیین کننده میزان مقاومتی است که یک ماده نسبت به جریان الکتریکی ارائه میدهد. موادی که مقاومت الکتریکی بالاتری دارند، جریان الکتریکی را کمتر عبور میدهند و مانع تردد الکتریکیتر هستند.
مقاومت الکتریکی به طور گسترده در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی استفاده میشود. مثلاً در مقاومتهای کاربنی، مقاومتهای فلزی یا سیمهای رزیستورها، مقاومت الکتریکی به خوبی به کار میرود. همچنین، مقاومتها میتوانند در مدارها برای کنترل جریان، تقسیم ولتاژ، تبدیل انرژی الکتریکی به حرارت و سایر کاربردها استفاده شوند
تست مقاومت الکتریکی
یکی از کلیدی ترین و پرکاربرد ترین قطعات در برق و الکترونیک مقاومت است. مقاومت به زبان ساده وسیله ایست که برای کنترل جریان الکتریکی بکار می رود و در ساده ترین و پیچیده ترین مدارهای الکتریکی و الکترونیکی به صورت گسترده استفاده می شود.
مقاومت ها هم مانند دیگر قطعات مدارها گاهی دچار آسیب می شوند که آشنایی با نحوه تست مقاومت الکتریکی می تواند راهگشای بسیاری از عیوب مدارهای الکتریکی و الکترونیکی باشد. با شرکت در دوره آموزش تعمیرات برد می توانید با تست انواع قطعات الکترونیکی و کار با مولتی متر به طو کامل آشنا شده و به یک متخصص در این زمینه تبدیل شوید.
تست مقاومت با مولتی متر دیجیتال
ابتدا سلکتور مقاومت را روی رنج اهمی تنظیم کنید. چنانچه میزان مقاومت اسمی را بدانیم میتوان رنج بهتری را انتخاب نمود. برای مثال چنانچه مقدار مقاومت زیر 200 اهم بود، رنج 200 را انتخاب میکنیم.
به عبارت دیگر، همواره یک رنج بالاتر از ظرفیت مورد نظر را انتخاب مینمائیم. چنانچه ظرفیت قطعه را ندانیم و با استفاده از مولتیمتر بخواهیم و با اندازه گیری بخواهیم به آن پی بریم، از کمترین رنج شروع به تست نموده و دو پراب مولتیمتر را به پایه های مقاومت متصل میکنیم. در صورتیکه هیچ عددی در صفحه دیده نشد، سلکتور را روی یک رنج بالاتر تنظیم میکنیم و این کار را ادامه داده تا در یکی از رنجها عدد دیده شود.
این روش تست کردن علاوه بر تست مقاومت در الکترونیک عمومی در زمینه تلفن همراه هم کاربرد دارد اما به این نکته بسیار دقت داشته باشید که باید قطعه را از مدار خارج نمائید.
تست مقاومت با مولتی متر آنالوگ
در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت قرار دهیم. البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد. در مولتی متر انالوگ باید رنج اندازه گیری را به صورت دستی تعیین کنیم و سپس اقدام به تست مقاومت نماییم.رنجهای معمول عباتند از:
- کوچکتر از 100 اهم =>رنج Rx1
- 100 اهم تا 10 کیلو اهم => رنج Rx100
- 10 کیلو اهم تا 100 کیلو اهم => رنج Rx1k
- بزرگتر از 100 کیلو اهم => رنج Rx10k
در این مرحله نیز باید میزان اهم قرائت شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد وفقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است.در زمان تست انواع مقاومت با مولتی متر آنالوگ ، بعد از انتخاب رنج مورد نظر حتما اول دو سیم پروب اهمتر را به هم اتصال داده و توسط یک ولوم که معمولا با نام Adjust بر روی مولتی متر قرار گرفته، عقربه را روی صفر تنظیم نمایید.
نکات تست مقاومت با مولتی متر
باید نکاتی را برای تست مقاومت در نظر داشته باشید. مقاومت را فقط وقتی میتوانید تست کنید که مداری که در حال تست مقاومت آن هستید، خاموش یا بدون برق باشد. تست مقاومت با اعمال ولتاژ کوچکی به مدار و مشاهده اندازه جریان قطعه کاملاً ایمن است، اما اگر ولتاژ در مدار وجود داشته باشد، مشاهده نادرستی خواهید داشت.
فقط میتوانید مقاومت را قبل از لحیمکاری یا قرار گرفتن در مدار تست کنید. اگر آن را در مدار اندازهگیری کنید، همه قطعات متصل به آن را نیز اندازهگیری خواهند شد. اگر تست مقاومت در مدار، تنها در بعضی موارد نتیجه صحیحی را نشان میدهد، اما در اکثریت قریب به اتفاق موارد چنین نیست.
همیشه باید به مدارهای موازی در هنگام تست مقاومت در مدار دقت کنید، زیرا موجب میشوند اندازه واقعی مقاومت نشان داده نشود. بهتر است کل پایه مقاومت را جدا کرده (منظور فقط یک سر است) و آن را با مولتی متر تست کنید. با این کار اندازهگیری مقاومت با مشکل مواجه نخواهد بود و نتیجه صحیح است.
با داشتن یک «مقاومت مرجع» میتوانید از درست کار کردن مولتیمتر مطمئن شوید. یک مقاومت ۱ یا ۱۰ کیلواهم با تلورانس ٪۱ عالی است. باتری ضعیف نیز میتواند مولتیمتر را با مشکل مواجه کند. بنابراین، از سلامت و کارکرد صحیح باتری مطمئن شوید.مقاومت یک قطعه بدون حهت است، یعنی اگر جای دو پراب را با هم تغییر دهید، نتیجه یکسان خواهد بود. اگر مولتیمتر به گونهای است که باید محدوده آن را تعیین کنید، در تعیین محدوده دقت کنید.
علت تغییر مقدار اهم مقاومت بر روی برد مدار الکترونیکی
بجز مقاومت ضربه گیر ، دیگر مقاومت های روی برد مدار را جهت کاهش جریان مسیری از مدار و یا تقسیم ولتاژ مقاومتی استفاده می کنند. و احتمال خرابی آنها بسیار کم است . خرابی آنها تنها با تغییر اهم شکل می گیرد ، به این صورت که با عبور جریان در طولانی مدت سبب تغییر در ترکیبات مواد تشکیل دهنده مقاومت شده و خود را با افزایش اهم نشان می دهد. و برای تست این نوع مقاومت ها باید این المان از روی برد مدار الکترونیکی جدا شده و سپس با استفاده از اهم متر مقدار آن اندازه گیری شود.